T
T
T
a
a
a
g
g
g
o
o
o
d
d
d
e
e
e
k
k
k
o
o
o
l
l
l
e
e
e
r
r
r
o
o
o
A
A
ŭ
ŭ
t
t
o
o
r
r
o
o
:
:
A
A
r
r
t
t
u
u
r
r
o
o
P
P
é
é
r
r
e
e
z
z
R
R
e
e
v
v
e
e
r
r
t
t
e
e
U
U
n
n
u
u
a
a
E
E
l
l
d
d
o
o
n
n
o
o
:
:
l
l
a
a
2
2
9
9
a
a
n
n
d
d
e
e
n
n
o
o
v
v
e
e
m
m
b
b
r
r
o
o
–
–
2
2
0
0
0
0
7
7
E
E
l
l
d
d
o
o
n
n
e
e
j
j
o
o
:
:
A
A
l
l
f
f
a
a
g
g
u
u
a
a
r
r
a
a
P
P
a
a
ĝ
ĝ
o
o
j
j
:
:
4
4
0
0
0
0
T
T
e
e
m
m
o
o
:
:
H
H
i
i
s
s
t
t
o
o
r
r
i
i
a
a
n
n
o
o
v
v
e
e
l
l
o
o
p
p
r
r
i
i
l
l
a
a
m
m
a
a
d
d
r
r
i
i
d
d
a
a
j
j
o
o
k
k
a
a
z
z
i
i
n
n
t
t
a
a
ĵ
ĵ
o
o
j
j
d
d
e
e
l
l
a
a
2
2
a
a
d
d
e
e
m
m
a
a
j
j
o
o
d
d
e
e
1
1
8
8
0
0
8
8
.
.
K
K
v
v
a
a
n
n
k
k
a
a
m
m
v
v
e
e
r
r
k
k
i
i
t
t
a
a
l
l
a
a
ŭ
ŭ
n
n
o
o
v
v
e
e
l
l
a
a
s
s
t
t
i
i
l
l
o
o
,
,
l
l
a
a
r
r
a
a
k
k
o
o
n
n
t
t
o
o
r
r
i
i
g
g
o
o
r
r
e
e
b
b
a
a
z
z
i
i
ĝ
ĝ
a
a
s
s
s
s
u
u
r
r
d
d
o
o
k
k
u
u
m
m
e
e
n
n
t
t
a
a
r
r
o
o
d
d
e
e
l
l
a
a
e
e
p
p
o
o
k
k
o
o
:
:
m
m
i
i
l
l
i
i
t
t
i
i
s
s
t
t
a
a
j
j
i
i
n
n
f
f
o
o
r
r
m
m
o
o
j
j
,
,
l
l
i
i
s
s
t
t
o
o
j
j
d
d
a
a
n
n
o
o
m
m
o
o
j
j
,
,
r
r
a
a
p
p
o
o
r
r
-
-
t
t
o
o
j
j
d
d
e
e
m
m
e
e
m
m
o
o
r
r
a
a
ĵ
ĵ
o
o
j
j
d
d
e
e
a
a
t
t
e
e
s
s
t
t
a
a
n
n
t
t
o
o
j
j
,
,
d
d
o
o
k
k
u
u
m
m
e
e
n
n
t
t
o
o
j
j
e
e
l
l
o
o
f
f
i
i
-
-
c
c
i
i
a
a
l
l
a
a
j
j
k
k
a
a
j
j
p
p
a
a
r
r
t
t
i
i
k
k
u
u
l
l
a
a
j
j
a
a
r
r
k
k
i
i
v
v
o
o
j
j
…
…
La aŭtoro, A. Pérez Reverte, en la prezentado de la libro, pluraj monatoj antaŭ komenciĝo de
la jaro de la celebrado de la Dua Centjaro de la eventoj, kiuj signifis la komenciĝon de la Mili-
to je Sendependeco, diris ke li volis esti la unua centrigi la debaton, starigi iujn minimumojn,
kaj ke por tio oni devas klarigi iajn interpretadojn, kiuj dum du jarcentoj makulis kelkajn ver-
aĵojn, ekzemple, diras li; ni kreskis pensante ke estis la popolo gvidita de la armeo kiu eliris al
la stratoj kaj ne estis tiele. La armeo estis konsignita en la kazernoj kaj sen municio.
Konvenas atenti ankaŭ pri la Eklezio. “Tiutage ĝi havis ian hontigan, abomenindan teniĝon.
Ĝi malkonfidis pri la popolo. Por ĝi Napoleono reprezentis en tiu epoko la ordon. Poste ĝi
transiris al la alia partio, kvankam oni devas diri ke kelkaj pastroj eliris al la stratoj por batali”.
La 2a de majo “temis pri enorma kverelo kies ĉefroluloj estis personoj ĝisoste kolerigitaj pro
la insolento kaj la malestimo de la francaj trupoj. Tamen oni devas ne forgesi ke la francoj
reprezentis la modernecon, kaj la popolanoj kiuj kontraŭfrontis ilin sur la stratoj, estis iuj uloj
kiuj defendadis la monarkion kaj la religion. Ili ne sciis ke ili estis kontribuante al la reveno de
Ferdinando la 7a, la plej granda putinido de la lastaj jarcentoj de nia historio, sed mi ne povas
eviti senti enorman teneron al tiuj kiuj mortis surstrate tiutage.”
“La ordemaj personoj restis siahejme. Ekstere oni masakradis la friponojn de la Lavapiesa
kvartalo, la fiularon de la mizeraj kvartaloj, iujn furiozajn virinojn kiuj mortigis per ĵetado de
flor-potoj. Batalis proksimume 3.000 al 4.000 personoj, virinoj, infanoj, harditaj viroj, akra,
brutala ularo, tiuj kiuj povis perdi nenion… Ili eliris straten ĉagrenitaj. Ĉio estis spontana, iu
Intifado. Ili ne pensis pri la patrujo. Tio venis la 3an de majo”.
La rakonto estas nek fikciaĵo nek historia raporto. Ĝi estas novelo-forma rakontado, kun histo-
ria rigoro, de dokumentitaj okazintaĵoj de iu tago, kiu, tamen, estas materio de legendo kaj
havis multenombrajn anonimajn heroojn.
La libro samtempe amuzigas kaj ilustras; ĝi same konvenas por tiuj kiuj ŝatas legi pri
aventuroj kaj tiuj aliaj kiuj deziras koni la historion. Rilate al la historio de Hispanio, ĉi tiu
verko estas deca kontribuaĵo al la celebrado de la Dua Centjaro de la gravaj okazaĵoj kiujn ĝi
prirakontas.
