35
La bildo de la milito komence de 1917 ne estis tre
malsimila ol tiu de 1915, kiam la tranĉeo-linioj estis
dividinte Eŭropon en du partojn. En la oriento, la
tranĉeo-linio estis moviĝinta 480 kilometrojn kaj ha-
vis apogon en la sudo, en la Nigra maro, anstataŭ en
la Karpato, sed en la nordo daŭre estis en la Balta
maro. Ekzistis iu nova tranĉeo-fronto en la limo inter
Italio kaj Aŭstrio kaj en la limo inter Grekujo kaj
Bulgario. En 1917 oni daŭre bataladis en la okciden-
ta fronto. Rezulte de iliaj perdoj en la Somme, la
germanoj mallongigis siajn liniojn, faris retreton de
40 kilometroj en la centra parto de la fronto ĝis la
defensiv-linio «Sigfrido». En Britio komenciĝis la
regado de David Lloyd George. En Francio, la gene-
ralo Robert Nivelle anstataŭis Joffre-n kiel ĉef-
komandanto kaj Haig daŭre komandis la britan ar-
meon spite al tio ke liaj strategioj okazigadis gran-
dajn perdojn. La unuaj monatoj de la jaro estis de-
cidaj por la Aliancanoj ĉar Rusio troviĝis ĉe la rando
de revolucio kaj Usono ankoraŭ ne estis enirinte en
la konflikton. Eĉ post la eniro de Usono en la mi-
liton, pasis monatoj antaŭ ĝia fakta batalado. Nivelle
montris bonan gvid-kapablon en la unuaj monatoj de
la konflikto kaj tio impulsis lian karieron. Lia ŝanco
estis en Verduno, kie, per iaj acepteblaj perdoj, li
sukcesis rekuperi gravajn poziciojn. Multaj erare
pensis ke Nivelle sukcesis kompreni la esencon de la
moderna milito kaj ke li estis la homo taŭga por
apliki novecajn teknikojn en la batalkampo. Sed Ni-
velle estis arogantulo kiu fanfaronadis kapabli gajni
la militon repidece kaj malaltpreze. Malmulte post
lia enposteniĝo, Nivelle certigis al Lloyd George ke
la Aliancanoj enirus «baldaŭ en Berlino». Ĉi tiu kon-
sideris lin la plej kapabla franca generalo: Li elrev-
iĝis post ne multe da tempo. Komence Nivelle prenis
disponojn ŝajne taŭgaj. Li forlasis la kastelon de
Chantilly kie troviĝis la ĉefkomandejo de Joffre kaj
translokiĝis al iu loko pli sobra kaj pli proksima al la
fronto. Li elpensis planon por lanĉi fortan ofensivon
en la regiono de Ĉampanjo en aprilo de 1917. Li
planis lanĉi 44 francajn diviziojn kontraŭ naŭ germ-
anaj, io kio principe ŝajnis saĝa. La operacio celis
detrui 100-kilometran elstaran angulon inter Arras
kaj Craone. Kiam oni distribuis la planojn inter la
francaj oficiroj, iuj el ili alvenis al la manoj de la
germanoj ĉar en du razioj kontraŭ la francaj tran-
ĉeoj ili sukcesis kapti kelkajn oficirojn. En marto,
post la analizado de la franca plano, la germanoj re-
tiriĝis en ordo el la minacata pozicio kaj entranĉeiĝis
malantaŭ la «Linio Sigfrido». Dum la retiriĝo la ger-
manoj detruadis ĉion, ruinigante kampojn kaj vila-
ĝojn, metante trompo-bombojn kaj venenigante la
akvo-putojn. Spite al la konsiloj kaj petegoj ke li re-
zignu pri ofensivo kiu jam estis sensenca, Nivelle in-
sistis lanĉi ĝin kontraŭ la nova germana pozicio sen
apenaŭ ŝanĝo en la komenca plano. Li tre fidis pri la
artileria bariero kiu akompanus la trupojn dum la
avanco. Huber Lyautey, nova ministro pri Milito,
pensis ke la plano estis vera sensencaĵo sed li koli-
ziis kun la firma apogo al Nivelle fare de la franca
Parlamento. La ministro demisiis kaj la planita atako
efektiviĝis. Nivelle sentis entuziasmon pri la ofen-
siv-strategio kaj pensis ke pere de forta artileria apo-
go li povus atingi la venkon en la okcidenta fronto
dum du tagoj. Tial ke la fronto estis trankvila de an-
taŭ multe da tempo, Nivelle estis certa ke la germ-
anoj ne tiel estis preparitaj tie kiel en aliaj sektoroj.
Kiam fine li lanĉis la atakon, la 15-an de aprilo de
1917, la rezulto estis katastrofa kun 120.000 francaj
perdoj inter mortintoj kaj vunditoj. Nivelle persistis
en sia intenco malgraŭ la nula gajno. Spite al ĉiuj
novecaj taktikoj, la enorma heroeco de la soldatoj
kaj la teruraj perdoj, oni povis kapti nur la unuajn
tranĉeo-liniojn. Tial ke Nivelle estis metinte la plej
kvalitajn batalantojn en la unua atak-linio, la perdoj
estis suferitaj de esencaj kaj elitaj trupoj. Sciante ke
lia kariero estis subdanĝere, Nivelle persistis en la
atako kaj kulpigis la oficirojn pri ĉio. La enorma am-
bicio de Nivelle kaj la mizeraj viv-kondiĉoj en la
tranĉeoj ruinigis la paciencon de la francaj soldatoj.
La rekta sekvo de tiu senfortuna ofensivo estis la ek-
ribelo kiu etendiĝis tra la franca armeo en 1917 kon-
traŭ iaj oficiroj kiaj ne atentis pri la sennecesaj per-
doj de homaj vivoj. Oni ne multe informis pri tiuj
okazintaĵojn, kaj eĉ nuntempe oni ne multe konas pri
tiu milita epizodo ĉar la armeo kaŝis tiun aferon hu-
miligan por ĝi. Tamen oni povas konkludi ke estis
spontana reago kontraŭ la nesentema maniero gvidi
la militajn operaciojn. La soldatoj komprenis ke en
la milito mortas multaj homoj, sed ili ne komprenis
tiom da mortoj en sennecesaj operacioj. Dum du se-
majnoj estis granda konfuzo en la franca sektoro de
la fronto. Aperis ruĝaj flagoj kaj revoluciaj kanzo-
noj. Je la fino de majo, ok divizioj kiuj estis parto-
prenintaj en la ofensivo troviĝis en ribelo. Komence
de junio, duono el la franca armeo estis en tia situa-
cio. Tamen la ribelintoj zorgis kaŝi al la germanoj la
okazintaĵojn por ne provizi al ili eblecon eltiri pro-
fiton el tiu situacio. Nekredeble, la germanoj eksciis
nenion pri tio okazanta en la francaj linioj.
36
Nivelle devis esti anstataŭata. La nova ĉef-komand-
anto, Pétain, kontrolis la ribelon respondante iujn el
la petoj de la soldatoj, samtempe ke li igis apliki
striktan disciplinon: 629 homoj estis mort-kondamn-
itaj, kvankam oni ekzekutis nur 43, kaj oni plibon-
igis la pagadon, la permesojn kaj la dieton de la sol-
datoj. Haig sin montris malakorde kun tiuj koncesioj
kaj asertis ke Pétain estus devinta ekzekuti dumil ri-
belintojn. Ĉiukaze, la ribelo finiĝis, kvankam restis
klare ke la franca armeo restis nekapabla realigi no-
vajn ofensivojn. Pétain deklaris ke li atendos la al-
venon de la usonaj helpo-trupoj kaj tankoj.
Post la fiasko de la ofensivo de Nivelle, la iniciativo
pasis al la britoj. La atento de Haig adresiĝis al la
elstar-angulo de Ipro, la plej proksima al la have-noj
tra kiuj la britoj ricevadis la provizaĵojn, kaj kie tiam
estis germana senaktiveco. Iu el la kialoj de la
ofensivo estis la intensiĝo de la submarŝipaj atakoj
de la germanoj. La ofensivo celis kapti la havenojn
de Ostendo kaj Zeebrugo. Pro la kriza situacio de la
franca armeo, la angla ĉefministro Lloyd-George, ne
emis akcepti kombinatan atakon brita-francan. Kro-
me tiam estis al li ne-
cese sendi 12 divizi-
ojn al la itala fronto
ekde Francio. Haig
lanĉis la ofensivon de
Passchendaele tial ke
li estis konvinkita ke
Germanio estis sufera-
nta grandan malabun-
don je rezervoj kaj
troviĝis ĉe la rando de
kolapso.
Sed la tragika sekvo
de tiu tragika epizodo,
krom la teruraj kon-
diĉoj sur la tereno, es-
tis la detruo de la es-
pero. La prepara faro de la ofensivo estis la kapto de
la kresto de Messines far la Dua armeo de Herbert
Plumer. Cele dissaltigi la kreston, oni traboris tune-
lojn sub ĝi kaj en la printempo jam oni estis metinte
19 grandajn minojn sub la tereno. Oni eksplodigis
ilin la 7-an de junio kaj oni sukcesis detrui la kreston
kaj mortigi la germanojn defendantajn ĝin. La tereno
de la elstaraĵo moviĝis kvazaŭ oceano, kaj la sono de
la eksplodo estis aŭdita en Londono. La Dua Armeo
perdis nur trionon el la antaŭkalkulitaj homoj. La
operacio estis sukcesa sed oni ne profitis ĝian re-
zulton. Pasis 53 tagoj antaŭ la sekva reatako. Oni
falis en tiun eraron tial ke la primilita kabineto de la
aliancanoj tre dubis pri la kampanjo de Flandrio kaj
volis sendi trupojn al Italio. Kiam oni reigis la ata-
kon la 31-an de julio estis pluva vetero kaj la batal-
kampo jam estis ia enorma marĉo, kaj krome la ger-
manoj estis antaŭpreparitaj. La germana kolonelo
Fritz von Lossberg establis novan kaj profundan de-
fensiv-sistemon konsistantan el betonaj bunkroj kaj
specialaj unuoj de kontraŭatako kiuj frapis la britajn
atakantojn kiam ĉi tiuj estis malpli fortaj. La Kvina
Armeo sukcesis kapti la kreston de Pilcken post tri-
taga batalado dum kiu ĝi suferis 31.000 perdojn sed
ne kapablis atingi la sekvajn celojn en la altaĵo de
Gheluvelt kaj Langemarck. Ekde la komenciĝo de la
ofensivo la britoj perdis en la kotejo 64.000 solda-
tojn kaj 3.000 oficirojn sen la atingo de la de-
komencaj celoj.
La sekva celo estis serio da krestoj laŭlonge de la
nordeasto de la elstar-angulo. Haig kaj la britaj ofici-
roj trozorgeme preparis la atakon per ia detruopova
artileria bariero de 1.300 kanonoj kaj haŭbizoj. Tiam
la vetero estis sekeca kaj varma, kaj tio ebligis trans-
loki la kanonojn al la fronto. La kresto Passchen-
daele-Staden estis kaptita per alsalto. La britaj pilo-
toj signaladis la celojn al la artileriaj baterioj. La dua
brita frapo okazis en la suda flanko de la elstaraĵo la
26-an de septembro, kaj la tria okazis en Broodsein-
de la 4-an de oktobro. La rezulto estis granda venko
de la britoj sur la germanoj. Sed ne estis okazinte la
atendita germana kolapso kaj la britaj armeoj havis
nur ian nestabilan ĉeeston en la kresto de Passchen-
daele. Haig konferencis kun siaj oficiroj kaj inter ĉi
tiuj estis interkonsento
haltigi la ofensivon,
tial ke la plano por
efektivigi elŝipiĝo es-
tis preterlasita. Tamen
Haig decidis daŭrigi
la ofensivon surbaze
de la prikonsidero ke
la vetero estis favora
kaj estis ebleco je ger-
mana kolapso. Krome
li deziris la altaĵon por
la vintro.
Tiele komenciĝis la
tria akto, iu el la plej
teruraj de la militista
historio. La tuta ofen-
sivo centriĝis en la vilaĝo Passchendaele. La pluvo
forte revenis al la batalkampo kaj konvertis la
terenon en netraireblan marĉejon. La britoj kaj la
germanoj dronante en la kotejon bataladis ne kom-
prenante la sencon kaj la celon. La batal-kampo estis
ia enorma marĉejo de misfortuno, kie multenombraj
batalionoj, brigadoj kaj divizioj de infanterio barakt-
adis cele ne droni en ĝi, finante diskrevintaj aŭ per-
drone mortintaj, ĝis fine, post senmezura inter-
masakrado, sukcesi atingi kelkkilometran koto-
plenan terenon. La tri bataloj de la tria akto, Poel-
capelle la 9-an de oktobro, la unua de Passchendaele
de la 12-a al la 26-a de oktobro, kaj la fina kapto de
tiu vilaĝo far la kanadanoj la 6-an de novembro,
estis tre similaj. Ĉio dronis en la kotejo. Kiam fine
estis haltigita la ofensivo, la elstar-angulo de Ipro
estis ampleksiĝinta favore al la germanoj, kaj ĝia
angulo de Passchendaele troviĝis nur distance 9
kilometrojn de Ipro. La brita oficiala historio kal-
kulas 245.000 homajn perdojn. La germanaj perdoj
estis inter 175.000 kaj 200.000 homoj. Por ambaŭ
armeoj tiu batalo estis ege triva. Krome por la britoj
37
Passchendaele alportis demoraliziĝon ĉar evidentiĝis
ke fiaskis ilia celo kaj espero meti finon al la
germana rezist-kapablo.
Sed la eniro de Usono en la militon en aprilo de
1917 estis kialo de granda kuraĝiĝo por la aliancanoj
kvankam la tiujara kolapso de la rusa fronto pro la
revolucio en tiu lando ebligis ke grandnombro da
germanaj kaj aŭstriaj trupoj estu sendataj al aliaj
frontoj. En oktobro de tiu jaro okazis aŭstrio-
germana ofensivo kiu signifis totalan humiligon por
la italaj trupoj en Caporetto. En la tiujara printempo
la italoj estis entreprenintaj novan atakon en ilia
fronto de la Isonzo-rivero. Tamen post kelksemajna
furioza batalado la aŭstra-hungara armeo restis en tre
bona pozicio en junio. Tial la komandanto Luigi Ca-
dorna decidis strategian ŝanĝon: li metis finon al la
ofensivoj en la Isonzo-zono kaj entreprenis atakojn
en la montoj de Trentino, iu loko tute ne konvena
por bataladi. La trupoj devis alfronti krutan terenon
kaj mankon je sufiĉe da oksigeno en la aero. Meze
de aŭgusto, post enorma suferado kun magra rezulto,
Cadorna centriĝis kromanfoje en la fronto de la rive-
ro Isonzo. Ĉi tiu ofensivo, pli potenca ol la antaŭaj,
atingis ian sukceson:
la aŭstrianoj retiriĝis 8
kilometrojn. Tamen,
post tutmonata batal-
ado kaj la perdo je
165.000 homoj fin-
ruiniĝis la spirita for-
to de la italoj. Conrad
insistis ke oni efektiv-
igu kombinitan ofen-
sivon kun la germa-
noj, io kion ĉi tiuj ne
estis dezirantaj. Tamen,
la situacio de la Aŭs-
tria-Hungaria Imperio
igis tre necesa ian ven-
kon por subteni ĝian deprimitan anim-forton. Oni
alportis pezan artilerion kaj deaeran apogon kondiĉe
ke la sekva ofensivo estu komandata de iu germana
oficiro, la generalo Otto von Below, kiu decidis
ataki la 24-an de oktobro. La atako ne surprizis la
italojn, sed jes ja, surprizis ilin la in-tenseco de la
atako. Cadorna estis konanta la mal-amikajn
preparojn. Sed li konfidis je sia rezist-kapablo. Li
estis trankviliginte la britojn asertante ke lia armeo
kapablus rezisti kvin-semajnan ofensivon. Tamen li
ne taksis la diferencon kiun signifis la no-vaj
germanaj trupoj kaj ia kapabla komandanto. La
germanoj sekrete deplojis ian enorman arsenalon kaj
la trupoj situiĝis sialoke dum la nokto. Amasa bom-
bardado post atako per venena gaso inicis la ferocan
atakon. Caporetto, sur kiu centriĝis la atako, al-
doniĝis al la listo da misfamaj lokoj de la primilita
historio. La nekredebla rapideco kun kiu disfalis la
itala armeo definitive senhonorigis ĉi tiun. En iuj
lokoj de la fronto la avanco penetris pli ol 20 kilo-
metrojn je la unua tago. La itala rezisto fandiĝis
kvazaŭ neĝo. Baldaŭ la itala retitiĝo fariĝis ĥaosa.
La teruritaj trupoj forkuris kune kun la retiriĝantaj
civiluloj. Du trionoj el la itala infanterio estis kons-
tituita de kamparanoj kaj suferis 90 procenton el la
perdoj. La paniko en la italaj vicoj baldaŭ etendiĝis
kaj la situacio degeneris al ĥaoso de ebrio, insurek-
cioj kaj dispredado. La italoj suferis proksimume
12.000 mortintojn, 30.000 vunditojn kaj 294.000
milit-kaptitojn. Krome dizertis 350.000 kaj tra-
vagadis la nordon de Italio aŭ reiris al iliaj hejmoj.
Nur duono el la 65 divizioj de la armeo supervivis
sendamaĝe, oni perdis duonon el la artilerio, pli ol tri
mil kanonojn, samkiel 300.000 fusilojn, 3.000
mitralojn kaj 1.600 motor-veturilojn. Italio perdis
ankaŭ teritorion da 14.000 kvadrataj kilometroj kun
miliono da enloĝantoj. Spit’ al ĉio, la germanoj kaj
aŭstro-hungaroj ne estis atinginte definitivan ven-
kon. La itala armeo povis esti reorganizata apud la
rivero Piave. Defendante la propralandan teritorion
pligrandiĝis la volo je rezistado de la italoj kaj
decidis ne plu cedi terenon. Krome la germanoj ne
povis pliprofundigi la venkan avancadon tial ke ili
havis problemojn pri provizado ĉar ne disponis je
sufiĉe da kamionoj por la transportado de ĉio necesa
por la armeo. Dume la
itala registaro decidis
ĉesigi la armean ko-
mandanton. Cadorna
estis anstataŭita de la
generalo Armando Di-
az, pli sentema rilate
al la soldatoj. Oni pli-
grandigis la nutraĵ-
porciojn kaj la soldat-
salajrojn same kiel la
daŭro de la feri-per-
mesoj por la trupoj.
Kvankam Diaz aplikis
striktan disciplinon, li
malpermesis la prakti-
kon de la dekumado de la armeaj unuoj. Samtempe
alvenis al la itala fronto 10 franc-britaj divizioj kiuj
helpis restarigi la ordon kaj oni formis specialajn
grupojn de sturm-taĉmentoj por plenumi specialajn
operaciojn. En novembro, Lloyd George kunvokis
kunsidon en la itala urbo Rapallo por pridiskuti la
konstituon de komuna komand-organo. La Plej-
supera Milita Konsilio estis konstituita de militistaj
kaj politikaj perantoj kiuj regulmaniere kunsidis por
pritrakti aferojn de komuna intereso kaj formuli
strategion. Ĝi havis diversajn komitatojn kun res-
pondeco pri ekonomiaj resursoj, nutraĵoj, transport-
ado, municioj kaj mara milito. Tiu Konsilio rolis kiel
alternativo al la brita kaj franca Plejsuperaj Staboj,
pri kiuj la registrar-prezidentoj de ambaŭ landoj tute
ne konfidis. La situacio de la armeoj de la aliancanoj
restis sufiĉe firmigita por la militaj operacioj de la
sekva jaro 1918.
La ribeloj de la francaj trupoj ne etendiĝis al la arier-
gardo. Sed io tute alia okazis en Rusujo. La pri-
revolucia minaco ne estis novaĵo en tiu lando. Dum
la jardekoj antaŭ la mondmilito estis ŝprucinte kelkaj
38
radikalaj grupoj. En la jaro 1905, post la milito kon-
traŭ Japanio Rusujo troviĝis ĉe la rando de revolucio
kiu estis evitita dank’ al la konsento de la caro por la
konstituo de iu Dumao, demokratia organo. Tamen
la caro daŭre plu regadis kiel aŭtokrato. Komence de
la milito en 1914 la tuta lando fervore kaj entuzias-
me apogis la disponojn de la monarko rilate al la
implikiĝo de la lando en la konflikto, sed en 1917 la
patriota ardo estis estingiĝinta. Dum la tria vintro de
la milito la situacio fariĝis neeltenebla pro la in-
flacio kaj la malabundo de la nutraĵoj. La malkon-
tento de la loĝantaro estis ĝenerala kaj okazis amasaj
perturboj kaj la strikoj paralizis la transport-sis-
temon. Rezulte de la kolapso de la leĝo kaj la ordo
fariĝis tute ne ebla la regado. La grandaj perdoj en la
fronto estis ruiniginte la regulan soldataron de la
rusa armeo kaj oni devis anstataŭigi ĝin per kam-
paranoj kies loĝaleco al la caro estis pridubinda. En
la danĝeraj kaj malfacilaj situacioj en la fronto, la
soldatoj komencis forlasi siajn armilojn, malobei la
oficirojn kaj dizerti adresiĝante al siaj hejmoj. La
lando troviĝis sur la rando de revolucio. Rodzianko,
prezidanto de la Du-
mao, petegis al la caro
ke li revenu el la fron-
to al Petrogrado, sed
Nikolao ne volis lin
aŭskulti. Iomete poste,
la tuta lando troviĝis
paralizita far iu ĝene-
rala striko, iuj publi-
kaj konstruaĵoj estis
bruligitaj, kaj en la
kamparo okazis okup-
ado de riĉaj bienoj kaj
farmoj far la neposed-
antaj kamparanoj, la
prizonuloj eliris el la
prizonoj kaj la solda-
toj komencis unuiĝi al la strikantoj. En iu despera
provo repreni la kontrolon, la caro forlasis la fronton
kaj revenis pertrajne al Rusujo. Survoje al Petro-
grado, lia trajno estis haltigita kaj oni komuikis al li
ke la situacio estis for je ia ajn kontrolo kaj ke li
devus abdiki. La caro intencis fari tion favore al lia
frato Mikaelo, sed ĉi tiu rifuzis la aferon kaj Rusio
fariĝis respubliko.
Post tiu revolucio en marto 1917 (februaro laŭ la
rusa kalendaro) konstituiĝis iu provizora registaro
sub la lidereco de la princo Lvov kiu promesis
ĝeneralan balotadon kaj la konstituon de ia demo-
kratia regad-sistemo. Dum la disvolviĝo de tiuj
decidaj okazaĵoj, la germanoj efektivigis nenian
ofensivon en la rusa fronto, ĉar ili estis certaj ke la
nova regantaro petus pacon. Tamen la provizora
registaro, sub la premo de Britio kaj Francio, decidis
ke Rusio devus plu resti en la milito. La ĝenerala
balotado estis sen-date prokrastigita kaj la provizora
registaro nomumis Brisilovon kiel ĉefkomandanton.
Komence, Brusilov apogis la decidon de Aleksandro
Kerenskij, nova primilita ministro, lanĉi novan ofen-
sivon dum la somero. Sed kiam li vizitis la frontajn
trupojn, li trovis la soldataron sintenante kontraŭ ia
ajn nova atako. Spite al la duboj de Brusilov, la
ofensivo estis entreprenita la 1-an de julio 1917 kaj
ĝi disfalis post du semajnoj. La rusaj trupoj en
retiriĝo aplikis la politikon bruligi kaj detrui ĉion
kion povus utili al la germanoj kaj aŭstro-hungaroj.
Rusio ĉesis esti rivalo por tiuj potencoj. Reale, la
provizora registaro ne tute kontroladis la okazaĵojn,
ĉar ĝi kunhavis la povon kun la konsilioj de labor-
istoj, la Soveto de Petrogrado. Laŭ sia propra inicia-
to, la Soveto diktis ordonon per kiu la soldatoj devus
obei ĝiajn disponojn, io kio kondukis al la diseriĝo
de la rusa armeo. La kono de ĉi tiuj okazaĵoj alvenis
al Lenino, kiu estis ekzilito en Svisio, kaj la germana
Plejalta Stabo ebligis ke la bolŝevista lidero revenu
en Rusujon cele kompliki la politikan situacion en
Rusujo. Translokita pertrajne tra Germanio, Leni-no
alvenis al Petrogrado inter popolamasa entuzias-mo.
Sub la slogano «Paco, pano kaj tero», la bolŝevista
lidero postulis la finon de la milito kaj la tutan
povon por la sovetoj. Dum la sekvintaj semaj-noj,
Rusio falis en ĥaoson
kiu kulminis en la
krizo de julio en kiu la
povo daŭre estis
dividita inter la provi-
zora registaro kaj la
Soveto de Petrogrado.
Tiu kontraudiro kaj la
informo de novaj mi-
litaj katastrofoj plien-
danĝerigis la situaci-
on. La provizora reg-
istaro kulpigis Leni-
non kaj akuzis lin esti
germana spiono, kio
devigis lin forfuĝi ce-
le rifuĝi en Finlan-
don. Dume, la lidereco de la provizora registaro
pasis al Kerenskij, iu modera socialisto. La nova li-
dero tuj devis alfronti defion far la generalo Lavr
Kornilov kiu entreprenis puĉon favore al la restarigo
de la caro. Kerenskj devis sin turni al la bolŝevistoj
petante ilian helpon kaj apogon kontraŭ la caristoj.
Lenino revenis al Petrogrado kaj decidis la alsalton
al la povo favore al la sovetoj. Tiu revolucio de
oktobro (novenbro laŭ la Gregoria Kalendaro) trovis
malgrandan reziston kaj komenciĝis la regado de la
bolŝevistoj. Dum la sekvaj monatoj Lenin ordonis ke
la rusaj armeoj metu finon al la batalado kaj deklaris
sian volon negoci kun la germanoj por atingi la
pacon. Kiam la delegitoj de ambaŭ landoj kunsidis
en Brest-Litovsk, la lidero de la bolŝevista delegacio,
Lev Trockij, intencis prokrasti la interakordon sin
neante akcepti la germanajn kondiĉojn. La germanoj
furiozis kaj daŭrigis sian avancadon internen en
Rusio ĝis kiam Lenino instigis sian reprezentanton
akcepti la germanajn postulojn, ju pli duraj ili estus.
La germanoj, ja, klopodis ke ili estu kiel eble plej
malmolaj.
