16
Por atingi pli fidindan informon pri la Apostolo
Sankta Jakobo ol tiu provizita de la legendo(j), ni
konsultu tiujn bibliaj librojn de la Nova Testamen-
to, konkrete la Evangeliojn kaj t. n. Agoj de la
Apostoloj, kiuj, eĉ se ili ne estas strikte historiaj
libroj, tamen ili raportas sufiĉe serioze pri historiaj
personoj kaj okazaĵoj.
Jakobo filo de Zebeo estas menciata kelkfoje en la
evangeliaj tekstoj kiel unu el la ĉefaj disĉipoj de
Jesuo, sed tamen ne multe. Ekzemple, en la en-
semblo de la kvar evangelioj, la nomo de Maria
Magdalena aperas plifoje ol ties de Jakobo.
La NovTestamenta libro de la Agoj de la Aposto-
loj rakontas la historion de la disĉiploj de Jesuo en
la epoko tuj post la malapero de la Majstro. Tiu li-
bro temas pri la disvolviĝo de la naskiĝanta Ekle-
zio, la unua Komunumo de Jerusalemo, la agoj de
Petro kaj aliaj apostoloj, kaj ĉefe, la konvertiĝo de
Saŭlo (Sankta Paŭlo) kaj ĉi ties vojaĝoj por la pre-
dikado kaj disvastigado de la doktrino de Jesuo.
Se Jakobo estus entrepreninta la vojaĝon al Hispa-
nio, kiun pretendas lia legendo, tio sendube estus
registriĝinta en tiu libro ĉar tiu vojaĝo estus pli
longa kaj rimarkinda ol ties de aliaj apostoloj.
Ekzemple, la plej distanca vojaĝo de Paŭlo estis al
Romo; liaj ceteraj vojaĝoj limiĝis al la teritorioj de
Grekujo, kaj tamen tiu libro priskribas ilin tre de-
tale. Petro ne iris pli malproksimen ol Antiokio,
kaj la libro raportas pri tio, sed diras nenion pri lia
iro al Romo. Tio permesas al ni supozi ke tiu voja-
ĝo de Petro al Romo, sur kiu baziĝas la pretendo
de la papoj de Romo al ties aŭtoritato sur la tuta
Eklezio, estas tiel legenda kiel tiu de Jakobo al
Galegio. Pri la apostolo Felipe, la libro de la Agoj
rakontas ke li iris al Samario, do, temas pri eta vo-
jaĝo al regiono apuda al Judujo kaj Galileo, kaj tiu
libro ne disdegnas mencii ilin. Tio permesas al ni
supozi ke se la apostolo Jakobo estus farinta tiel
longan vojaĝon al la alia ekstremo de la Romia
imperio tiu afero estus sufiĉe grava por ke la Agoj
de la Apostoloj menciu ĝin, kaj se tiu mencio ne
ekzistas, plejble ĝi ne okazis.
Sed estas pliaj argumentoj. La libro de la Agoj de
la Apostoloj mencias nian Jakobon nur dufoje. La
unua nur por indiki ke tiu apostolo troviĝis kun
aliaj, kiuj estas ankaŭ menciataj, en la loko kie ili
kutime kunsidis -kaj kaŝiĝis- en Jerusalemo antaŭ
Pentekosto. La dua mencio estas, ankoraŭ inter la
unuaj ĉapitroj de la libro, por rakonti ke tiu apos-
tolo mortis senkapigita laŭ ordono de la reĝo He-
rodo Agripa. Tio okazis en la jaro 43a aŭ 44a de
nia Erao, do nur 13 aŭ 14 jarojn post la morto de
la Majstro Jesuo.
Por la klarigo de nia afero tre gravas tiu dato de la
morto de Jakobo ĉar ĝi indikas ke se la vojaĝo de
tiu ulo al Hispanio estus okazinta, ĝi ne nur estus
la plej longa kaj malproksima el la apostolaj vo-
jaĝoj sed ankaŭ la unua el ĉiuj vojaĝoj de la apos-
toloj, ĉar tiuj menciitaj de Paŭlo, Petro k.a. aposto-
loj okazis ĉiuj post tiu dato. Tio igus la hispanan
vojaĝon de Jakobo la plej grava kaj menciinda in-
ter ĉiuj apostolaj vojaĝoj. Kaj tamen, kiel dirite,
tiu mencio ne ekzistas en la libro.
Sed la legendo estas delira ankaŭ pri alia aspekto.
Laŭ ĝi, la apostolo Jakobo iris al Hispanio por pre-
diki la mesaĝon de Jesuo-Kristo kaj kristanigi la
enloĝantojn de tiu lando. Sufiĉas tralegi la menci-
itan libron de la Agoj de la Apostoloj por kompre-
ni ke tiu aserto de la legendo estas tute ne ebla.
Kial? Oni devas memori ke komence la kristana
afero estis nur io ekzistanta kaj okazanta kadre de
la judismo. Jesuo kaj ties unuaj disĉiploj estis ĉiuj
judoj. Nur iom-post-iom la afero etendiĝis al la
anoj de nejudaj popoloj. En tiu epoko la predikoj
de la apostoloj estis adresitaj nur al la anoj de la
juda etnio kaj al tiuj ne judoj kiuj tamen alprenis
la judan religion, kio formaliĝis per la praktiko de
la cirkumcido. Kiam la gojoj (ne judoj) sentis inte-
reson pri la afero de Jesuo-Kristo kaj volis ricevi
la bapton kiu formaligus ilian adeptecon al la ron-
do de la sekvantoj de Jesuo la afero funkciis kiel
konvertiĝo al la judismo, t.e. la kristana rondo ro-
lis kiel kroma juda sekto en epoko kiam ekzistis
multaj aliaj judaj sektoj kaj ĉiuj ili faris konvert-
itojn aŭ prozelitojn inter la ne-judoj, kaj tio sig-
nifas ke, krom la kristana bapto, kaj eĉ antaŭ tiu
ceremonio, tiuj konvertitoj ricevadis ankaŭ la ju-
dan cirkumcidon.
Nu, la apostolo Jakobo estis mortigita ĝuste kiam
ĵus estis komenciĝanta tiu afero de la baptado de
la unuaj nejudoj. Tio signifas ke li ne travivis la
postan procezon, kiam en la sino de tiu unua krist-
ana komunumo estiĝis grava polemiko pri la afero
ĉu cirkumcidi aŭ ne la gojojn antaŭ ties baptado.
Post la mencio de la morto de Jakobo, la cetero el
la libro de la Agoj de la Apostoloj, same kiel la le-
teroj aŭ epistoloj de Paŭlo, estas plena je priskrib-
ado de tiu polemiko, kelkfoje tre akra, inter la par-
17
tianoj kaj la kontraŭuloj de la cirkumcidado antaŭ
la baptado. La polemiko tiel fariĝis akra kaj grava
problemo ke la apostoloj decidis organizi en Jeru-
salemo iun koncilion por pridiskuti la aferon kaj
decidi pri ĝi. Fine, la decido estis ke ne estu nepre
necesa la cirkumcido antaŭ kaj krom la bapto; tio
estis la unua paŝo en la procezo de separiĝo de la
kristanismo de la juda religio, el kiu ĝi devenas.
Sed, kiel dirite, nia Jakobo konis nenion pri tiuj
okazintaĵoj, ĉar tiam li estis jam, de antaŭ kelkaj
jaroj, komforte instalita en lia tombo, tombo kiu
ne troviĝis precize en Kompostelo.
Do, estas frenezaĵo pensi ke tiu apostolo sin de-
diĉis al la kristanigo de hispanaj gojoj laŭ la kri-
terioj decidotaj en la ankoraŭ ne okazinta Koncilio
de Jerusalemo. Sed pli granda frenezaĵo estas la
alia aserto de la legendo, t.e. ke la kadavro de la
senkapigita Sankta Jakobo estis translokigita de
Judujo al Galegio fare de kelkaj disĉiploj. Tiuj,
kiuj konas la rigorajn leĝojn de la juda religio (al
kiu, ni ne forgesu, apartenis ankoraŭ la apostoloj)
pri la kadavroj, kompre-
nus ke tiaspeca vojaĝo
portante kadavron al la
alia ekstremo de la Ro-
mia Imperio estas sen-
sencaĵo. Krome, eĉ se ve-
re Jakobo estus predik-
inta en Hispanio, kial oni
faru tiun strangan trans-
lokigon de lia kadavro al
tiu lando? Liaj disĉiploj,
supozante ke ili ekzistus,
ne povus scii ke la hisp-
anoj de postaj jarcentoj
bezonus tiun kadavron
por munti la farson de la
mezepoka pilgrimado kaj
por la turismo de la 20a kaj 21a jarcentoj.
Sed se la legendo pri la prediko de Sankta Jakobo
en Hispanio kaj la posta transportado de lia ka-
davro al tiu ĉi lando estas sensencaĵo, ankoraŭ pli
freneza estas la alia legendo, tiu de la apero al li
de la patrino de Jesuo en Zaragozo. Kiam en la
13a jarcento oni volis konstrui katedralon apud la
rivero Ebro en tiu urbo, ekzistis en tiu loko amaso
da ŝtonoj, kolonoj kaj ceteraj konstruo-materialoj.
Ili estis amasigitaj tie en la unua jarcento de nia
Erao por la ekkonstruo de templo dediĉe al la ro-
mia imperiestro Kaligulo. Kiam tiu juna Cezaro
freneziĝis li ordonis konstrui templojn en ĉiuj ur-
boj de la imperio por adori lin tie, kaj ke en tiuj
temploj jam ekzistantaj oni metu en ili statuojn
liajn por tiu kulto al la imperiestro. Estis neniu
problemo por ke en la paganaj urboj de la imperio
oni akceptu tiun kulton, sed en Jerusalemo la afero
estis tute alia. Por la judoj tiaspeca kulto estas ido-
latrio kiun ili ne povus elteni, kaj la tuta juda po-
polo, inter ili ankaŭ la kristanoj, sin oponis al la
enkonduko de statuo de Kaligulo en la Jerusalema
Templo. Tio estus povinta provoki grandan ribe-
lon kaj masakradon en Jerusalemo kaj tuta Judujo,
sed okazis nenion tial ke la imperiestro Kaligulo
estis murdita en Romo. Fakte, li regis nur dum
malpli ol 4 jaroj, kaj lia plano pri la kulto al la im-
periestro estis ne realigita. La templo en Zaragozo
estis komenciĝinta sed post la morto de Kaligulo
la laboro estis interrompita kaj la afero restis tie
senŝanĝa dum la sekvaj jarcentoj. Kiam oni entre-
prenis tie, en Mezepoko, la konstruadon de gotika
katedralo dediĉita al la Di-patrino oni nomis tiun
templon “de la Virgulino de la Piliero”. La piliero
estis koloneto tie ekzistanta inter la postrestaĵoj de
la ne-konstruita tempo al Kaligulo. La legendo kiu
naskiĝis kadre de la konstruado de la tiea mez-
epoka katedralo pretendis ke sur tiu piliero la pa-
trino de Jesuo aperis an-
taŭ Sankta Jakobo kaj pe-
tis ke oni konstruu en tiu
loko preĝejon dediĉitan
al ŝi. Multaj preĝejoj
konstruitaj laŭlonge de la
jarcentoj posedas similan
legendon de apero de la
Virgulino petante tiun
konstruadon, sed tiu de
Zaragoza malsimilas el
ĉiuj ceteraj en tio ke, en
la epoko de la pretendita
ĉeesto de Sankta Jakobo
en Hispanio, tiu sinjorino
estis ankoraŭ vivanta.
Estas frenezaĵo pensi ke
pia judino, kia estis la patrino de Jesuo, petus,
kiam ŝi ankoraŭ estis surtera estaĵo, ke oni
konstruu templon dediĉe al ŝi. La inventintoj de
tiu legendo atribuis al la Sinjorino saman manion
kiel ties de Kaligulo.
Krome en tiu epoko, kiam la patrino kaj disĉiploj
de Jesuo estis ankoraŭ vivantaj, neniu el ili povis
scii kio estas kristanaj preĝejoj. Ili partoprenadis
en la juda kulto de la Templo kaj la sinagogoj, kaj
iliaj specifaj kristanaj kunvenoj por memori la
Sanktan Manĝon okazadis en ĉiu ajn loko. La in-
vento de la preĝejoj, tiaj kiaj ni konas ilin nun-
tempe, ne okazis ĝis la 4a jarcento de nia erao.
Revenante al la afero de la prediko kaj la tombo
de Sankta Jakobo en Hispanio, se ni konkludas ke
tiu apostolo neniam estis en ĉi tiu lando nek viva
nek morta, al kiu apartenas la kompostela tombo?
La apostolo Sankta Jakobo estis senkapigita en
Jerusalemo en la jaro 44 laŭ ordono de la reĝo
Herodo Agripo.
